Motosikletli Kuryelerin Psikososyal Riskleri ve Çözüm Önerileri
Motosikletli kuryelik, e-ticaret ve teslimat sektörünün en önemli mesleklerinden biri haline gelmiştir. Ancak, uzun çalışma saatleri, düşük sosyal güvence ve iş kazaları gibi pek çok risk barındırmaktadır. İstanbul ve İzmir’de 150 motosikletli kurye ile yapılan araştırma, bu meslekteki psikososyal riskleri ve COVID-19’un etkilerini incelemektedir.
Çalışma Koşulları ve Risk Faktörleri
Kuryelerin %46,7’si bağımsız esnaf kurye olarak, %53,3’ü ise bir kuruma bağlı çalışmaktadır. Günlük ortalama çalışma süresi 11,2 saat olup, esnaf kuryelerde bu süre 12,8 saate kadar çıkmaktadır. Kuryelerin %20’sinin sosyal güvencesi bulunmamaktadır.
Fiziksel güvenlik açısından, kuryelerin %83,4’ü yaptığı işi tehlikeli bulurken, %93,3’ü iş kazası riski taşıdığını düşünmektedir. Ayrıca, %59,3’ü iş kazası geçirmiştir. Zaman ve hız baskısı da önemli bir sorundur; %42,7’si bu baskıyı yoğun hissetmektedir. Kuryelerin %77,3’ünün belirli bir dinlenme alanı bulunmamakta, %52’si kask kullanmaktadır.
COVID-19 sürecinde kuryelerin %79,3’ünün iş yükü artmış, %55,3’ünün çalışma koşulları değişmiştir. Suriyeli kuryelerin %68,75’i iş kaybı endişesi yaşamıştır.
İş sağlığı ve güvenliği standartları güçlendirilmeli, zorunlu eğitimler artırılmalı ve koruyucu ekipman kullanımı teşvik edilmelidir. Sosyal güvence kapsamı genişletilmeli, asgari ücret güvencesi sağlanmalıdır. Hız ve zaman baskısını azaltan yasal düzenlemeler yapılmalı ve sendikal haklar korunmalıdır. Kuryelik mesleği, güvenli ve sürdürülebilir hale getirilerek, daha insana yakışır bir çalışma ortamı sunmalıdır. Kuryeler gün boyunca çeşitli zorluklar ile karşılaşmakta , bu yüzden son derece tetikte olmalılar can güvenliklerini riske atmadan en hızlı şekilde kendilerine emanet edilen kargoyu hedefe teslim etmekteler. Bir çok kurye fiziksel zorluklardan ziyade psikolojik etmenler ile de mücadele etmekteler.